मिलान, १३ असोज (एजेन्सी) । स्वीडेनी पर्याबरण अभियान्ता ग्रेटा थुनबर्गले तीन दशकको सरकारी निष्क्रियताप्रति आक्रोश व्यक्त गर्दै मङ्गलबार खाली शब्द र प्रतिज्ञाले पर्यावरणीय संरक्षणमा योगदान नहुने बताएकी छिन् ।

विश्वभरका नेताहरूले पर्याबरण संरक्षणमा उपलब्धिमुलक कामहरू गर्न नसकेको युवा जलवायु शिखर सम्मेलनको उद्घाटनमा बताएकी हुन् । उनीहरूले पर्यावरण संरक्षणमा ‘खाली शब्द र प्रतिज्ञा’ मार्फत् भावी पुस्तालाई ‘डुबाउने कार्य’ गरेको उनले आरोप लगाइन् । ग्लासगोमा संयुक्त राष्ट्रसंघीय जलवायु शिखर सम्मेलनको हुनुभन्दा केही हप्तापहिले थुनबर्गले सरकारहरूलाई उत्सर्जन कम गर्ने अपर्याप्त प्रतिज्ञा र वित्तसम्बन्धी प्रतिज्ञाको लागि ‘लाजमर्दो ढङ्गमा आफूहरूलाई नै बधाई’ दिएको आरोप लगाइन् ।

विश्व नेताहरूका भनाइहरू उद्धृत गर्दै १८ वर्षीया पर्यावरण अभियान्ताले मिलानमा ‘युथ–फोर क्लाइमेट’ समारोहमा प्रतिनिधिहरूसँग शब्दहरू र कार्यबीचको अन्तर प्रकट गरेका थिए । “यहाँ ‘अर्को ग्रह (ग्रह बी)’ छैन, हामी जाने अर्को ग्रह छैन हामी जहाँ छौ यसलाई सबै मिलेर संरक्षण गर्नुको विकल्प छैन,” थुनबर्गले (ताली बजाउँदै) शब्द सुन्दा मीठा भएको तर यी शब्दहरू निरन्तररूपमा विगत केही दशकदेखि सुनिने गरेकाभन्दा फरक नभएको  बताइन् ।

बेलायती प्रधानमन्त्री बोरिस जोनसनले अप्रिलमा कोप–२६ शिखर सम्मेलनको आयोजक बोरिस जोन्सनले दिएको भाषणलाई दोहरÞ्याउँदै उनल भने, ‘यो सन् २०५० सम्ममा अझ राम्रो विकास गर्ने, हरित अर्थव्यवस्था, जलवायु तटस्थताजस्ता समृद्धिका सपना बाँड्ने राजनैतिकरूपमा सही मानिने काम होइन ।’

थुनबर्गले भने, ‘हामीले हाम्रा तथाकथित नेताहरूबाट यो सबै सुन्छौं । शब्दहरू आफैमा महान सुनिन्छन् तर अहिलेसम्म कुनै कार्य भएको छैन । हाम्रा आशा र सपनाहरू उनीहरूको खाली शब्द र प्रतिज्ञाहरूमा डुबेका छन् ।’

मिलानमा भएको तीन दिने कार्यक्रममा झण्डै २०० देशका करिब ४०० युवा पर्यावरण अभियान्ता भेला भएका छन् । उनीहरूले संयुक्त घोषणापत्र तयार गरी नोभेम्बरमा ग्लासगोमा हुने कोप–२६ शिखर सम्मेलनका लागि यसै साता बस्दै गरेको मन्त्रीस्तरीय भेलामा पेश गर्नेछन् । थुनबर्गले भने, ‘हाम्रा नेताहरूको जानाजानी काम नगर्ने प्रवृतिले सबै वर्तमान र भावी पुस्तालाई धोका दिनु हो ।’ उनले भने, ‘सरकारहरूले विकासोन्मुख राष्ट्रहरूका लागि अझै पनि लामो समयसम्म म्याद नाघेको कोष ल्याउन असफल भइरहँदा ‘निर्लज्ज ढंगमा’ आफैलाई बधाई दिइरहेका छन् ।’

कोप–२६ लाई सन् २०१५ मा भएको पेरिस सम्झौताको निरन्तर सुधारका लागि अत्यावश्यक कानून निर्माण गर्ने कार्यक्रमका रूपमा लिइएको छ । पेरिस सम्झौताले विश्व तापक्रमलाई दुई डिग्री सेल्सियसभन्दा ‘तल’ सीमित राख्न विश्व समुदायहरू प्रतिबद्ध बनाएको छ । यस ऐतिहासिक सम्झौताको उद्देश्य १.५ डिग्री सेन्टीग्रेड तापक्रमको सुरक्षित सिलिङ निर्धारण गर्ने लक्ष्य लिएको छ तर सम्झौता भएको छ वर्षपछि पनि देशले व्यवहारमा कसरी काम गर्ने भन्ने सहमति निर्माण गर्न सकिरहेका छैनन् ।

कोप–२६ को लागि अझै पनि उल्लेखनीय लामो समयदेखिका मुद्दाहरूमध्ये प्रत्येक देशको कार्बन कटौती कसरी गनिनेछ साथै जलवायु परिवर्तन विरुद्धको लडाइँलाई कसरी जीवन्त प्रदान गरिन्छ भन्ने हो । सामुद्रिक सतहको वृद्धिले गर्दा अत्यधिक बाढी, खडेरी र आँधीबेहरीबाट पीडित राष्ट्रहरूले प्रतिवद्धता जनाएको विकाशोन्मुख देशहरूलाई प्रत्येक बर्ष एक खर्ब अमेरिकी डलर उपलब्ध गराउने एक दशक पुरानो प्रतिज्ञा पूरा गर्न आह्वान गरेका छन् ।

आयोजक राष्ट्र बेलायतका अनुसार ग्लासगो शिखर सम्मेलनले विशेष गरी कोइला शक्तिलाई चरणबद्ध गर्न विश्वव्यापी सम्झौता खोजेर १.५ सेन्टीग्रेड तापक्रमको लक्ष्य खेल्योस् भन्ने चाहन्छ । तथापि संयुक्त राष्ट्रसंघले यसै महिना बताएअनुसार देशहरूको उत्सर्जन कटौती योजनाको नवीनतम चरणले अझै पनि पृथ्वीलाई ‘भयानक’ २.७ सेन्टीग्रेड तापक्रमको बाटोमा रहेको देखाएको छ ।